Ah, fijne discussies
Het concept koppel is erg makkelijk te begrijpen, en het kan al zonder in detail te treden (formules).
Als ik ergens tegenaan duw, dan lever ik een KRACHT in NEWTONS. Een kracht is iets rechtlijnig, en als het verplaatst werkt het langs diezelfde afstand en noem je het ARBEID (eenheid Joule, wat eigenlijk newtonmeter is).
Een koppel (de juiste mechanica term is trouwens moment, een koppel leg ik zo uit) is niets meer dan een kracht die werkt ten opzichte van een draaipunt. De afstand tot het draaipunt is ook belangrijk, dus vandaar dat het NEWTONMETER als eenheid heeft (moment = kracht * afstand).
Als je vergelijkt met kracht en arbeid denk je misschien ik zeg toch hetzelfde? Nee: het is verwarrend dat de eenheden hetzelfde zijn, maar door de manier waarop je het berekent zit er verschil in. Als een kracht LANGS een lijn werkt, levert het arbeid. De kracht gerelateerd aan koppel werkt HAAKS op de verbindingslijn met het draaipunt (en wel de kortst mogelijke afstand). Als je nu dit moment een stukje roteert om dit draaipunt (dus je beweegt het moment over een hoek) dan heb je weer ARBEID (Joule, en toch ook newtonmeter, hier moet je gewoon niet al te hard over nadenken: ze hebben dezelfde eenheid, maar moment en arbeid zijn verschillend).
Arbeid is niks anders dan een hoeveelheid energie. Als deze hoeveelheid arbeid in een bepaald tijdsbestek wordt uitgevoerd, krijgen we vermogen: vandaar dat motoren niet alleen hun vermogen in pk's krijgen opgegeven, maar in kilowatt.
En via een paar rare sprongen kun je wat goochelwerk met formules doen, waarbij je eergenoemde formule krijgt die vermogen uitdrukt in motormoment en toerental.
Wat is het verschil tussen een moment en een koppel? Voor den gewoonen mensch helemaal niks, de termen worden door elkaar gebruikt en iedereen begrijpt elkaar. In vaktermen zit er wel een wezenlijk verschil.
Een moment wordt veroorzaakt door een kracht die over een afstand werkt en zo een bepaalde 'rotatiekracht' levert (je kan het ook andersom bekijken: de motor levert een bepaald moment, welke viavia aan de wielen wordt omgezet in een kracht). Een nadeel hiervan is dat je daardoor niet alleen in je as een rotatiekracht te pakken hebt, maar ook een dwarskracht (werktuigbouwkundig is dit erg naar, heeft met materiaal vermoeiing te maken). Dit is op te vangen door een KOPPEL aan te brengen. Physisch is dit hetzelfde (je krijgt bij allebei een hoeveelheid newtonmeters aan moment) maar door de bijzondere manier van het aanbrengen hiervan heb je GEEN dwarskracht meer (nu is dit in een auto niet wenselijk want je wil juist vooruit, dus die dwarskracht, welke vooruit werkt, wil je hebben).
Een koppel moet je als volgt zien: je hebt een draaipunt met ergens een kracht die voor een moment zorgt. Als je aan de andere kant van het draaipunt exact dezelfde kracht in de tegenovergestelde richting aanbrengt, heffen de krachten elkaar op maar versterken ze elkaar als je kijkt naar moment: de krachten werken in tegengestelde richting waardoor er geen netto kracht ontstaat, maar als je tenopzichte van het draaipunt kijkt, werken ze dezelfde kant op (met de klok mee, of tegen de klok in).
Vandaar het woord koppel: de 2 krachten vormen samen een koppel (=twee).